6 misvattingen over teamcoaching ontkracht

Een gespannen gezicht. De ander een vriendelijke lach. De volgende nog even druk met z’n telefoon om een bericht te beantwoorden. De laatste rustig roerend in een koffiekopje. Onze teamcoach ziet alle teamleden zo één voor één de vergaderruimte binnenkomen. Wat zal deze sessie gaan brengen voor dit team dat net een reorganisatie achter de rug heeft?

De teamleider schudt de teamcoach de hand; “fijn dat je er bent, hopelijk kunnen we weer snel vooruit met elkaar”. “Toch fijn” denkt één van de teamleden, “een teamcoach die onze problemen gaat oplossen!”

Maar is dat ook zo? Wat is jouw beeld bij teamcoaching? In deze blog leggen we jou stellingen voor met een aantal veelgehoorde aannames over teamcoaching . Wat is waar of niet waar volgens jou?

Waar of niet waar?

Welke van deze aannames herken jij?

Stelling 1: Teamcoaching is individuele coaching voor iedereen in het team. Waar of niet waar?

Niet waar! Teamcoaching richt zich juist op het team als geheel — op interactiepatronen, en systemische groepsdynamiek. Als teamcoaches zijn we van begin tot eind gericht op doelbewuste verandering van groepsgedrag, zodat sterke samenwerking leidt tot sterkere teamresultaten en een sterkere teamspirit. Is er dan niets van waar? Natuurlijk wel. Het kan gebeuren dat een teamlid of leidinggevende extra begeleiding nodig heeft, maar dat is dan aanvullend en wordt in principe verzorgd door een andere coach.

Stelling 2: Teamcoaching is altijd gericht op méér samenwerking. Waar of niet waar?

Niet waar! Meer samenwerken is niet altijd beter. Als teamcoaches weten we dat samenwerking een middel is om resultaten te bereiken. Teamresultaten die de leden in hun eentje niet voor elkaar krijgen. De vraag is hoe afhankelijk teamleden daadwerkelijk zijn van elkaar? In hoeverre is dat überhaupt mogelijk bij een team van meer dan tien leden? Soms kan het verbeteren van de onderlinge communicatie al genoeg zijn en is het slimmer om duidelijke afspraken te maken over wie waarvoor verantwoordelijk is. Toegegeven, samenwerking en communicatie zijn sterk met elkaar verbonden, dus teamcoaching kan ook groepen van individuele professionals helpen om samen meer voor elkaar te krijgen. Een teamcoach begint vaak door met een groep te onderzoeken welke vorm en intensiteit van samenwerking het meest effectief is voor het realiseren van de gewenste doelen.

Stelling 3 De teamcoach komt met de oplossingen. Waar of niet waar?

Niet waar! De teamcoach neemt problemen van een team niet over, maar helpt het team zelf oplossingen te vinden. Autonomie versterken staat, in onze ogen, altijd centraal bij teamcoaching. Door te spiegelen, patronen te benoemen en te vertragen, ondersteunt de coach het team om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen ontwikkeling. Denkt een teamcoach dan nooit mee over oplossingen? Tuurlijk wel, ook coaches zijn mensen die soms wel eens een tip hebben voor een team die ze graag willen delen. Wel is dit de uitzondering die de regel bevestigd. We geloven namelijk dat teams het meest leren door zelf verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen groepsgedrag en de ontwikkeling. Ook als dit betekent dat het hard ploeteren is en ongemakkelijk voelt om de samenwerking te versterken.

Stelling 4: De teamcoach leidt de gesprekken en zorgt voor structuur en tempo. Waar of niet waar?

Niet waar! De teamcoach neemt het gesprek niet over, maar maakt zichtbaar hoe het team omgaat met wat er gebeurt in het hier-en-nu. Wat doet het team als een collega stil blijft of juist voortdurend het woord pakt? Wie grijpt in als een discussie eindeloos doorgaat? De teamcoach helpt het team juist om te onderzoeken hoe het omgaat met structuur, tempo en onderlinge uitwisseling. Mag een team dan niet eens vragen of een coach meehelpt om het gesprek in goede banen te leiden. Vragen mag altijd. Teamcoaches kunnen prima in de rol van procesbegeleider stappen, zolang ze dit maar bewust benoemen en zo snel als mogelijk weer de verantwoordelijkheid aan het team teruggeeft. Zo leert het team zelf de kwaliteit van de gesprekken hoog te houden, ook na het vertrek van de teamcoach.

Stelling 5: De teamcoach is verantwoordelijk voor een prettige sfeer en veiligheid. Waar of niet waar?

Niet waar! Een veilige sfeer is een belangrijke voorwaarde voor teamontwikkeling, maar ligt niet primair in de handen van een  teamcoach. De coach kan een team hier bewust van maken, maar veiligheid blijft de verantwoordelijkheid van het team zelf. Uiteraard faciliteert de teamcoach wel dat er gewerkt wordt aan de vertrouwensrelatie en openheid in het team. De teamcoach ondersteunt dat door het onbespreekbare bespreekbaar te helpen maken. Ja, het is waar dat een teamcoach containment biedt door emoties, spanningen en onuitgesproken dynamieken binnen het team te benoemen. Maar dat betekent ook dat het nodig is om soms even de spanning op te zoeken en het team te confronteren, met als doel om vastzittende patronen te doorbreken.

Stelling 6: Teamcoaching is hetzelfde als een training. Waar of niet waar?

Niet waar! In een training ligt de nadruk meestal op het opdoen van kennis en ontwikkelen van individuele vaardigheden. Teamcoaches kijken juist naar het geheel: de ontwikkeling van gewenste interacties en patronen die het team als collectief sterker maken. Als teamcoaches stellen we bijvoorbeeld niet alleen scherpe vragen aan afzonderlijke teamleden, maar helpen we ze om elkaar te  bevragen  en zich af te vragen wat het team als geheel nodig heeft. Draait samenwerken dan helemaal niet om vaardigheden? Toch wel. Iedereen die in groepsverband samenwerkt, dus ook in teams, moet beschikken over een aantal basisvaardigheden. Bijvoorbeeld rondom effectief communiceren. Hiervoor is training beter geschikt dan coaching. Daarnaast vereist samenwerking in een topteam dat je als teamlid jouw eigen leiderschapsvaardigheden blijft ontwikkelen. Wij noemen dat “leiderschap in verbinding”. Bij coaching draait het, meer dan bij training, om versterken van het eigenaarschap en de samenwerking in teamverband, om zo betere gedeelde resultaten te behalen.

Wat is nu jouw beeld bij teamcoaching?

Is deze veranderd na het lezen van deze blog? Verbaasd over onze stelligheid aan de ene kant en de nuances aan de andere kant? Bij Loof willen we graag prikkelen om anders naar zaken te kijken én geloven we tegelijkertijd in de “2% waarheid”-regel. Oftewel, het idee dat er altijd op z’n minst een klein stukje waarheid zit in wat iemand zegt, ook al lijkt het op het eerste gezicht onjuist, overdreven of zelfs onacceptabel. Vanuit deze grondhouding blijven we als coaches open luisteren naar alle mogelijke stemmen en zoeken we de verbinding bij zelfs het meest uitdagende teamgedoe. Teamcoaching draait dan ook niet om kant-en-klare antwoorden of snelle oplossingen. Het is een proces waarin het team zelf leert om patronen te doorbreken en samen te groeien. Benieuwd hoe dit proces stap voor stap in zijn werk gaat? Neem contact op, we vertellen er graag meer over.