Samenwerking in de OR verbeteren

Een sterke focus op inhoudelijke onderwerpen en weinig focus op een goede samenwerking in de OR. Zo gaat het vaak in ondernemingsraden. Maar met een betere samenwerking bereik je meer en voorkom je frustraties. Lees hoe je als ondernemingsraad snel met elkaar in gesprek kunt gaan over (on)bewuste patronen in de teamdynamiek om de samenwerking in de OR te verbeteren.

teamdynamiek in de OR

De teamdynamiek van de ondernemingsraad onderzoeken, bespreken en verbeteren is natuurlijk niet gemakkelijk of snel gedaan. Wel kun je alvast beginnen door aan de hand van dit artikel, waarin er vier typevoorkeuren onderscheiden zijn, met elkaar te bespreken in welke typevoorkeur een lid zich herkent. Bijna altijd springt er één van de voorkeuren uit, wat overigens niet betekent dat je niets van de andere voorkeuren herkent. Wanneer duidelijk is welke typevoorkeur je als OR-lid hebt en welke de andere leden, kun je het gesprek met elkaar aangaan en de samenwerking in de OR verbeteren.

Voorkeuren die samenwerking in de OR beïnvloeden

Intuïtie
Mensen met een typevoorkeur voor intuïtie weten vaak al welke kant het op moet gaan, al kunnen ze dat niet verklaren of uitleggen. Intuïtie kan je omschrijven als het onderbuikgevoel of het innerlijke weten. Bijna altijd klopt dit onderbuik gevoel ook.

In de ondernemingsraad zijn dit mensen die eigenlijk al weten dat de OR niet het hele verhaal te horen krijgt of dat er meer speelt zonder dat ze kunnen duiden hoe ze dat weten. Je kan ze ook herkennen aan de actiegedrevenheid. Ze weten al wat ze moeten doen, dus gaan ze snel(ler) over tot actie. Lang erover praten frustreert ze. Voortouw nemen in de acties of een stip op de horizon bieden waar je als OR naartoe kan werken, kan ook een kwaliteit zijn van deze mensen.

Intuïtieve mensen worden gewaardeerd omdat ze:
• Toekomstgericht zijn
• Gedreven zijn
• Actie willen
• Optimistisch zijn ingesteld
• Durven dromen
• Verantwoordelijkheid nemen

Realisme
Als je een voorkeur hebt voor realisme herken je vast het zinnetje “Eerst zien dan geloven!”. Je neemt informatie op via je zintuigen.

Feitelijke waarneming is voor deze teamleden gewoon. Dit zijn analytische mensen, kunnen goed hoofd- en bijzaken van elkaar onderscheiden en vinden het over het algemeen niet erg om dingen uit te werken. Ze zorgen voor de puntjes op de ‘i’. Veel (ambtelijk) secretarissen hebben realisme als voorkeur.

Teamleden met een voorkeur voor realisme worden gewaardeerd omdat ze:
• Weten waarover ze praten
• Oog hebben voor verfijning en afronding
• Nauwkeurig en precies zijn
• Realistische plannen
• Gestructureerd doelen stellen
• Eigen vorm inbrengen

Gevoel
Beslissingen worden vaak gemaakt op eigen normen en waarden. Dit teamlid heeft zicht op de mens zowel in het team als in de organisatie tijdens vraagstukken.

Normen en waarden zijn belangrijk voor deze persoon en dat zal regelmatig zijn of haar bijdrage zijn in discussies.

Voorkeur voor type gevoel? Mensen met dit voorkeurtype worden gewaardeerd omdat ze:
• Respectvol zijn
• Aandacht hebben voor anderen
• Een gevoel van betrokkenheid creëren
• De mens voorop stellen
• Eigen kracht inzetten
• Open-minded zijn

Ratio
Deze teamleden denken vooral in logische oorzaak en gevolg redeneringen en processen. Ze beroepen zich vaak op logica en willen dingen kunnen volgen. Over het algemeen kunnen ze zich makkelijk aanpassen en zichzelf goed verwoorden.

Mensen met een voorkeur van ratio worden gewaardeerd omdat ze:
• Alles logisch aanpakken
• Consequent zijn
• Conceptueel en inventief zijn
• In contact zijn met de ander
• Effectief kunnen samenwerken
• Zich kunnen aanpassen

Onderlinge dynamiek om de samenwerking in de OR te verbeteren

Nu we de typevoorkeuren inzichtelijk hebben kunnen we kijken wat dat doet met de onderlinge dynamiek tussen teamleden en dus in het team.

Stel en beantwoord vragen als:
• Wat is je bijdrage aan het team en hoe kan je die nog beter benutten?
• Wat frustreert wel eens?
• Welke dynamiek herken je in het team aan de hand van een aantal van de voorbeelden?

Intuïtie versus realisme/ratio

Intuïtieve mensen zien vaak al wat er moet gebeuren en waar ze naar toe willen. Dat betekent snel actie ondernemen. Dat kan botsen met mensen die een voorkeur hebben voor realisme en ratio. Vanuit realisme wil je graag feiten zien en dus eerste meer informatie vergaren tot je op actie overgaat en voor de rationalist moet het logisch zijn om actie te ondernemen. Als je de intuïtie van je teamlid niet logisch kan volgen, zal je geneigd zijn om in de weerstand te schieten. Simpelweg omdat het niet verklaarbaar is.

Die interactie tussen actie ondernemen en eerst meer informatie ophalen cq alles logisch willen kunnen verklaren kan voor wrijving ontstaan tussen de teamleden. Teamleden begrijpen de ander niet. De tip is om te benoemen waar je behoefte ligt. Als intuïtief persoon zeg je zoiets als: “Ik merk dat voor mij al helder is wat we nu moeten doen en heb de behoefte om over te gaan tot actie. Wie herkent dat?”. Ben je de enige, dan zal je nog even op je handen moeten blijven zitten. Zijn er meer mensen, dan kan je doorgaan. Als realist of rationalist zal je dus soms mee gaan terwijl niet alle feiten helder zijn, of zonder dat het al logisch voor je is. Dat komt dan later.

Realisme versus ratio

Dit is vergelijkbaar met het stuk van boven. De ratio voorkeur wil als alles logisch is door gaan waar de realist soms nog meer feiten wil verzamelen of deze verder wil analyseren. Zeker bij ondernemingsraden kan het verzanden in de details een punt zijn. Probeer ten alle tijden uit te zoomen om te kijken naar de hoofdlijnen. Wat is onze rol bij dit thema? Waar gaat het om in hoofdlijnen?

Gevoel versus ratio

De mens voorop versus logica en processen voorop. Beiden nemen besluiten alleen op andere gronden. Teamleden met een voorkeur voor logica kunnen koud overkomen. Teamleden met een voorkeur voor gevoel kunnen irrationeel overkomen. Teamleden kunnen elkaar daar dan ook niet altijd vinden. Belangrijk om tijdens het besluitproces beide kanten aandacht te geven en mee te laten wegen.

Oog voor balans

Geen van de typevoorkeuren is belangrijker dan de andere, het gaat om balans als je de samenwerking in de OR wilt verbeteren. Met zicht op de verschillende kwaliteiten kun je deze benutten in plaats van dat ze frustreren. Springt er een specifieke typevoorkeur uit voor het hele team? Waak dan voor de volgende effecten:

Intuïtie
Teams met veel intuïtie kunnen problemen ervaren als de verschillende teamleden verschillende stippen op de horizon aanhouden. Het effect is dan vaak dat iedereen zijn eigen ding gaat doen om zijn eigen doel te halen, waardoor de gezamenlijkheid in het team verloren gaat. In discussies bestaat er ook een grote kans op geldingsdrang en dat teamleden dus veel ruimte gaan innemen.

Realisme
De kans bestaat dat dit team gaat verzanden in details, waardoor actie uit blijft of in het gesprek met bijvoorbeeld de bestuurder teveel op de details in gaat, terwijl de bestuurder op hoofdlijnen bezig is. Deze teamleden kunnen elkaar frustreren doordat ze allemaal controle willen houden op hoe dingen gedaan moeten worden.

Gevoel
Het gevaar bij veel gevoelstype (zeker bij ondernemingsraden) is dat ze enorm betrokken zijn. Ze zitten er met hart en ziel in. Dat betekent dat ze ook snel geraakt zijn. Worden ze ergens op aangesproken of lukt iets niet terwijl dat voor dit team heel belangrijk is, dan doet dat echt pijn. Deze teamleden worden namelijk niet alleen professioneel geraakt maar ook persoonlijk. Een ander gevaar is dat dit team niet gaat medeleven met de collega’s maar gaat medelijden. Daardoor kan de rol van de OR in de organisatie vervagen.

Ratio
Voorkeur voor samenwerken en voorkeur voor communiceren. Naast het feit dat dit team afstandelijk over kan komen door de focus op processen en logische redeneringen, kan dit team ook doorslaan in de communicatie en aanpassing. Het communiceren wordt heel veel praten en weinig zeggen en de aanpassing wordt een soort please gedrag. Dit zijn allemaal valkuilen van de voorkeur voor ratio.

Meer lezen over samenwerking in de OR? Bekijk eens onze andere blogs over teamontwikkeling.