Teamontwikkeling is een must, geen optie

Persoonlijke ontwikkeling is voor veel medewerkers een belangrijke drijfveer op het werk. Naast deze drijfveer zijn er ook andere waarden die bijdragen aan het werkplezier. Denk  aan het ervaren van autonomie en het van betekenis kunnen zijn. Ook een goede relatie met collega’s draagt bij aan meer werkplezier, een verhoogde motivatie en betrokkenheid van medewerkers. Maar wanneer is een werkrelatie ‘goed’ en hoe leren medewerkers om samen goede relaties te ontwikkelen?

Daar waar persoonlijke ontwikkeling vaak een belangrijke plek in het HR-beleid inneemt, zien we dat de samenwerking met collega’s minder prioriteit krijgt. Dit wordt vaak pas serieus opgepakt wanneer er sprake is van ‘gedoe’ binnen een team. Wanneer een werkrelatie dus niet meer ‘goed’ is. Los van een gezellig teamuitje blijft echte verdieping op leren samenwerken vaak achterwege bij het investeren in ontwikkeling van medewerkers. Zonde! Want investeren in teamontwikkeling levert veel meer op dan je misschien denkt. In deze blog daarom een aantal tips en adviezen om teamontwikkeling structureel op de agenda te zetten.

Wat is teamontwikkeling?

Teamontwikkeling draait om het duurzaam verbeteren van de effectiviteit van samenwerking tussen individuen, door zowel de onderlinge verbinding als de doelgerichtheid van teams te versterken. Hoewel leren vaak wordt gezien als een individueel proces, draait teamontwikkeling  juist óók om een collectief leerproces. Een proces van reflecteren, gericht op het verdiepen van bewustzijn en begrip van zowel het eigen als het collectieve handelen bij samenwerking. Een sterk reflectief team biedt een voedingsbodem waarop mensen, teams én de organisatie kunnen floreren.

Teamreflectie als sleutel tot succes

De complexiteit in en rondom organisaties neemt toe waardoor standaard oplossingen vaak niet meer volstaan. Voortdurend terugblikken op het functioneren en op basis daarvan aanpassingen doorvoeren – reflectie – is daarom essentieel geworden voor medewerkers. Maar dit dient verder te gaan dan alleen reflectie op individueel functioneren. Teams die reflecteren, staan stil bij hun gedeelde kwaliteiten, groepsgedrag en de impact hiervan op de teamrelaties en resultaten. Dit gezamenlijk reflecteren creëert bovendien een teamklimaat waarin het ook gewoon is om op je eigen functioneren te reflecteren. Juist deze combinatie helpt teams om te bepalen of  huidige gedragspatronen effectief zijn of dat andere aanpakken meer bijdragen aan teamdoelen en maakt het voor teamspelers mogelijk om hier gericht aan bij te dragen.

Reflecteren is als het omspitten van de grond. Het brengt weer lucht in het team. Hierdoor kunnen teamleden met een frisse blik de samenwerking onderzoeken en hun kennis over zichzelf en het team vergroten. Gezamenlijke reflectie helpt bovendien om teamproblemen, die ondergronds zijn gegaan en de bodem verzuren, weer zichtbaar en oplosbaar te maken. Teams die niet reflecteren of waarin alleen individuele reflectie plaatsvindt, blijven vaak in oude patronen hangen en leren daardoor minder effectief. Ze vertrouwen teveel op bestaande teamervaringen en op persoonlijke ontwikkeling als mogelijkheden voor groei, waardoor duurzame ontwikkeling uitblijft.

Drie  tips voor het volgende teamoverleg

Tip 1: Begin het overleg met een incheckronde, op zowel individueel als teamniveau.

Hoe je dat doet? Vraag eerst ieder teamlid wat er bij hen speelt, zodat hier rekening mee kan worden gehouden. Vraag dan aan iedereen om woorden te geven aan de sfeer in de ruimte. Is er bijvoorbeeld sprake van een ‘drukkende stilte’ of ‘gonst het van de energie’? Herkennen en benoemen wat er speelt op zowel individueel als teamniveau zorgt voor een supersterke start van een teamoverleg.

Tip 2: Zoom tijdens een overleg niet alleen in op wat je (non-)verbaal bij individuele teamleden ziet gebeuren, maar houdt ook oog voor het overlegklimaat.

Raakt een discussie verhit of lijkt een uitwisseling mistig te worden, geef dit dan terug aan het team als geheel. Collectieve bewustwording hiervan voorkomt dat teamleden zich het disfunctioneren te persoonlijk aantrekken en biedt ze juist ruimte om op eigen wijze verantwoordelijkheid te nemen voor het vlot trekken van een overleg.

Tip 3: Eindig een overleg eens met het verzoek om het team als geheel kwaliteiten toe te dichten.

Dus niet wat een teamlid, voorzitter of leider goed deed, maar welke kwaliteit jullie toedichten aan het team als geheel. Welke kwaliteiten wisten jullie samen te creëren waardoor bijvoorbeeld het leiderschap tijdens het overleg soepel kon worden ingevuld?  

Conclusie

Teamontwikkeling is geen luxe, maar een essentiële investering in de groei van je mensen individueel én als collectief. Door structureel te werken aan betere samenwerking, communicatie en gezamenlijke reflectie, creëer je teamspelers en teams die klaar zijn voor de uitdagingen van vandaag én morgen. Maak er een prioriteit van; het zal niet alleen  teams, maar ook de organisatie als geheel versterken.

Waar te beginnen? Denk bijvoorbeeld eens aan een teamanalyse van Loof. Met hulp van het Loof reflectiemodel gaan medewerkers tijdens een teamanalyse-sessie in een teamdialoog de onderlinge samenwerking onderzoeken. Hierbij begeleiden en observeren onze coaches de teamleden in actie. Om zo kansen en knelpunten voor teamontwikkeling te analyseren en praktische adviezen te bieden over concrete stappen voor versterking van het team.