Het bevalt de meeste mensen goed, het leven als gepensioneerde. Maar soms voelt het toch anders dan gedacht. Je hebt een gevoel dat je iets kwijt bent, een gevoel van verlies.
Dit gevoel is niet goed in woorden uit te drukken, maar uit onderzoek blijkt dat de eerste fase dat je met pensioen bent, een gevoel van rouw kan geven. Dit lijkt een zwaar woord, misschien omdat het een taboe is om te rouwen als je gestopt bent met werken. Veel mensen vinden namelijk dat je juist blij zou moeten zijn als je niet meer hoeft te werken. Maar het is wel degelijk rouwen. Je neemt afscheid van een periode in je leven, een periode die je veel heeft gebracht, met collega’s om je heen met wie je een goede band had. Zelfs degene met wie je een minder goede band had, kan je gaan missen in de nieuwe levensfase.
We associëren rouw meestal met het afscheid van een dierbaar persoon. Soms komen beide vormen van afscheid tegelijk voor, het afscheid van een partner én van werk. Dit overkwam ook een deelneemster in een pensioen in zicht-training. Zij vertelde dat haar partner nog maar kort daarvoor was overleden, het afscheid was nog vers. En meteen daarna moest ze ook afscheid nemen van haar werk en van de aardige collega’s die haar zo hadden bijgestaan.
Bewust stilstaan bij het rouwgevoel deed haar goed. Daarnaast had ze ook behoefte aan iets praktisch, de behoefte om zelf invloed te hebben, om iets te kunnen doen. Daar kwamen we op bij het onderdeel gezondheid en vitaliteit. Toen bespraken we dat het helpt om iedere dag een fysiek -, mentaal -, sociaal – en stiltemoment te hebben om jezelf kracht te geven. Dat was voor haar precies de kleine handreiking die ze nodig had.
mei 2021, Jacqueline Hovius, Maaike Verheul