Verbeter de teamdynamiek met Deep Democracy

“We moeten hoognodig eens kijken naar de dynamiek in dit team.”

Wat is teamdynamiek? En wil je eigenlijk wel dynamiek in je team? Het is een mooi woord dat meestal wordt gebruikt als het niet goed loopt in een team. Teamdynamiek is alles wat er tussen teamleden gebeurt. Teamdynamiek gaat over de manier waarop gecommuniceerd wordt, over hoe het team omgaat met conflicten, over het al dan niet geven van feedback en over hoe besluiten worden genomen. Een vrij breed begrip dus, maar als het niet loopt met deze teamdynamiek komt snel de vraag op hoe deze verbeterd kan worden. Als teamcoaches voor sterke teams worden wij dan benaderd. Afhankelijk van de vraag kijken we naar een passende aanpak. We gebruiken dan onder andere de inzichten van Deep Democracy.  

Deep democracy: wat kan je ermee?

In dit blog lichten we toe welke aanknopingspunten Deep Democracy kan bieden. Hierbij gaat het ons om hoe je deze kunt toepassen en kunt inzetten in de dagelijkse praktijk. Hieronder lees je daarom meer over:

  • de lens van Deep Democracy
  • inchecken en uitchecken
  • sabotage in het team 

Deep Democracy als lens

Deep Democracy is een methode om teamontwikkeling te faciliteren, maar biedt daarbij ook een onderscheidend perspectief op teams. Deze lens is in twee punten te typeren.

  1. De focus ligt op besluitvorming. Hierbij ligt de focus dan niet alleen op het bereiken van een meerderheid, maar juist ook op het stem geven aan de minderheid. “Gebruik de wijsheid van de minderheid”. 
    
  2. De focus ligt daarnaast op de wijsheid in een groep waar men zich niet van bewust is. De wijsheid die meestal onder water blijft. Meningen die als visjes soms even boven het wateroppervlakte verschijnen om vervolgens weer snel weg te duiken.

verschillen en spanningen als uitgangspunt

Het gaat er bij Deep Democracy niet om verschillen en spanningen glad te strijken, maar deze als uitgangspunt te nemen voor een creatief proces. Verschillen en spanningen dus gebruiken als een welkom gegeven. De minderheid ziet iets wat de meerderheid nog niet ziet. Weerstand is gewoon een andere mening, een teken dat een bepaalde stem nog niet gehoord is. 

Zo kwam de bedenker, de Amerikaanse psychotherapeut en natuurkundige, Arnold Mindell ook op ‘Deep Democracy’. ‘Democratisch’ omdat elke invalshoek er toe doet; de kwaliteit van de besluitvorming het grootste is als zowel de meerderheids-, als de minderheidsstem gehoord wordt. En ‘diep’ omdat zijn aanpak verder gaat dan de traditionele methodieken. 

inchecken en uitchecken

Een ander punt uit de benadering van Deep Democracy, die door Myrna Lewis verder is ontwikkeld en door Jitske Kramer weer in Nederland is geïntroduceerd, is het fenomeen inchecken en uitchecken bij een overleg. In lijn met het beeld van de ijsberg dat hierboven is geschetst, is de gedachte dat het van nut kan zijn om bij de start van een overleg ruimte te geven voor zaken die in de onderstroom spelen. Dit door niet meteen te starten met ‘de agenda’, maar door tijd te nemen om te kijken waar de aanwezige mee binnen stappen. Wat houdt hen bezig?

In- en uitchecken gebruiken we bij teamontwikkelingssessies, maar kan je eigenlijk ook vast opnemen in het wekelijks overleg met je team. Dan kan het gaan om privézaken die maken dat iemand er niet helemaal bij is (Zorgen over een kind dat net bij school is afgezet) of juist over enthousiast is (Ik ga verhuizen!), maar ook zaken die misschien mee gezeuld worden uit de organisatie (Ik ben niet blij dat we nu weer bij elkaar moeten zitten, terwijl ik het al zo druk heb). Punten waar we in een gemiddeld overleg of bijeenkomst vaak niet zo bij stilstaan, maar die zeker het verloop beïnvloeden. Met een uitgebreide incheckronde kunnen deze ‘visjes’ wel boven het oppervlak komen en wordt de teamdynamiek anders. Het beeld verdiept zich en de deelnemers worden zich bewust van wat er bij iedereen speelt. Het kost tijd, zeker, maar het brengt ook wat. Soortgelijk kan ook bij de afsluiting gekozen worden voor een ronde waarbij ‘het net wordt opgehaald’.  

Zelf proberen als team? Je kan het morgen al doen; geef zelf een voorzet waarbij je het voorbeeld geeft met een inkijk in zaken die je mee de vergadering inbrengt en die juist niet over de agenda gaan. Nodig je teamgenoten uit om popcorn-style ook te laten delen wat hen bezig houdt. Vermijd dat je direct op elkaar gaat reageren of duiden. En neem de tijd. 

Zorgen voor het team

Bij Loof gebruiken we het beeld van een boom met blaadjes om aan te geven waar het om draait bij een sterk team. Je kan de blik richten op allerlei aspecten: vertrouwen, leiderschap, kwaliteiten en verschillen etc. Al naar gelang de situatie kan je de focus leggen op een bepaald blaadje. Het aantal blaadjes in onze Loofboom is daarbij gemakkelijk uit te breiden. Kern voor ons vormen echter twee blaadjes: waarde realiseren en zorg voor het team.

De ervaring leert dat de meeste teams zich terdege bewust zijn van het eerste blaadje, waarde realiseren. De resultaten die geboekt moeten worden door een afdeling of projectteam, zijn over het algemeen wel in beeld (al kan de mening over teamdoelen in de praktijk nogal eens uiteenlopen). De zorg voor elkaar als belangrijke bouwsteen van een sterk team is veelal onderbelicht. We vergeten voor elkaar te zorgen, terwijl we weten dat een team afhankelijk is van de bijdrage van alle teamleden. Wat ons betreft is zo’n check in en check out dan ook een mooi en relatief eenvoudig toe te passen middel om te zorgen dat je van elkaar weet wat er speelt. 

Stilstaan bij sabotage 

Als het gaat om het versterken van de teamdynamiek, dan helpt het om met elkaar te kijken waar sabotage plaatsvindt. Dat kan subtiel gaan door grapjes te maken (een geintje met een seintje) of minder subtiel door een weigering om aan iets mee te werken. Signalen dat ideeën of opvattingen die ingaan tegen het standpunt van de meerderheid blijkbaar geen ruimte krijgen. In Deep Democracy worden er een aantal onderscheiden; van bedekt tot heel openlijk. 

Om te komen tot een sterk team, gaat het dan niet om te normeren, “dit geroddel kan echt niet”, maar juist om te kijken wat de aanleiding is voor de sabotage. Wat komt blijkbaar onvoldoende aan bod. Wat kan het team leren van smoesjes of tegenwerking? Welke wijsheid heeft de minderheid in te brengen die zich blijkbaar verzet tegen de gang van zaken? 

Wij hopen in dit korte blog inzicht te hebben gegeven in enkele mogelijkheden om de dynamiek in een team te verbeteren. Deep democracy is wat ons betreft een interessante methode die hierbij ingezet kan worden. Een methode die vanzelfsprekend veel verder gaat dan in een korte blog kan worden geschetst. Nieuwsgierig hoe Loof kan helpen je team te versterken? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvende online afspraak 072-5891589 of sterketeams@looftrainingen.nl.

Dit artikel is gebaseerd op het webinar dat op 18 januari 2022 werd verzorgd door Ellen Heijn en Mark Zwijnenburg, van Loof training en advies. Het webinar is hier terug te kijken.  

delen:
deep democracysterke teams

Nog meer blogs bekijken?

Loof schrijft regelmatig over teamontwikkeling. Artikelen met uitleg, inspiratie en tips over relevante thema’s. Leer meer over teamontwikkeling. vind je al onze blogs over teamontwikkeling.

Blijf op de hoogte

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang elke maand artikelen met tips en adviezen, onze nieuwste blogs en aankondigingen voor webinars.