Goede voornemens werken niet?

Hoe je wél succesvol je gedrag kunt veranderen

Januari, traditioneel de tijd van de goede voornemens. Wat zijn jouw goede voornemens voor dit jaar? Of ben je inmiddels gestopt met het maken van goede voornemens? Vanuit de ervaring dat er meestal toch niet zoveel van terecht komt? Er circuleren diversen onderzoeken over het fenomeen ‘goede voornemens’. Een paar interessante statistieken: 

• 75% van ons maakt goede voornemens 
• 25% van al die voornemens faalt binnen 2 weken 
• 8% van de mensen lukt het om het op het de lange termijn vol te houden 

Als het slechts 8% lukt om het op lange termijn vol te houden, dan durf ik wel de stelling aan dat goede voornemens niet werken om structurele gedragsverandering te realiseren. Goede voornemens werken niet. 

Voor verandering in je team is verandering in gedrag nodig 

Goede voornemens werken niet en dat inzicht is voor ons als trainingsbureau belangrijk om te beseffen. Het succes van een training valt of staat met wat er uiteindelijk in de praktijk mee gebeurt. Je hebt een mooie, leuke, interessante dag gehad met elkaar maar als er in de praktijk niks verandert was de training zonde van het geld. Opgedane inzichten moeten vertaald worden naar concreet gedrag in de praktijk. Vandaar dat we in onze trainingen altijd veel aandacht besteden aan hoe je het geleerde uit de training gaat toepassen in je eigen leven. 

Dat brengt ons op het thema gedragsverandering. Wil je iets veranderen in je team of in je organisatie dan lukt dat alleen als mensen hun gedrag (structureel!) gaan veranderen. Uit diverse onderzoeken blijkt hoe moeilijk structurele gedragsverandering is. Jezelf een doel stellen en het vervolgens ‘gewoon gaan doen’ blijkt in de praktijk meestal niet te werken.  

Gedragsverandering is moeilijk 

Waarom is gedragsverandering zo lastig en waarom sneuvelen de meeste goede voornemens al binnen twee weken? Vanuit de gedragswetenschappen is daar veel over te zeggen. Een belangrijk punt dat vaak over het hoofd wordt gezien als het gaat om gedragsverandering is het organiseren van ondersteuning voor je plan. Je kunt jezelf een mooi doel stellen en het bijbehorende gedrag formuleren. Maar hoe zorg je er nu voor dat je ook daadwerkelijk gaat doen wat je bedacht hebt? Hoe verandert een voornemen in concrete actie? 

Een sleutelrol voor de omgeving 

Een belangrijke rol speelt je omgeving. Dan gaat het zowel om je fysieke als sociale omgeving. Onze omgeving heeft een grotere invloed op ons gedrag dan we vaak denken. Onbewust wordt ons gedrag vaak gestuurd door factoren in onze omgeving. Is een omgeving ondersteunend aan jouw verandering? Grote kans dat je je doel haalt. Maar zit je juist in een niet-stimulerende omgeving? Dan is gedragsverandering een grote opgave. 

Een typisch voorbeeld zijn de coronamaatregelen. De eerste keer voelde het gek om met een mondkapje de supermarkt in te gaan. Maar omdat iedereen het deed wende dat snel (sociale omgeving). En waar je de eerste weken regelmatig weer terug moest naar huis omdat je jouw mondkapje vergeten was, had je waarschijnlijk na een tijdje overal mondkapjes liggen: in de auto, in jaszakken, tassen enzovoort (fysieke omgeving).  

Jouw moment van de waarheid 

Een andere krachtige support techniek om gedragsverandering te realiseren is het identificeren van jouw ‘moment van de waarheid’. Bij elke verandering zullen er lastige momenten zijn. Momenten waarop je geneigd bent om terug te vallen op oud gedrag. Momenten waarop je in de verleiding komt om je goede voornemen (even) los te laten. Uit onderzoek blijkt dat het zeer effectief is om deze ‘momenten van de waarheid’ van te voren te identificeren én om te bedenken wat je zult gaan doen op zulke momenten. Je kunt je moment van de waarheid formuleren in een als…. dan…. constructie. Bijvoorbeeld: als ik op een verjaardag een taartje krijg aangeboden, dan sla ik deze beleefd af. Doordat je dit van te voren al hebt bedacht, sta je sterker op jouw moment van de waarheid en verklein je de kans om terug te vallen in oud gedrag. 

Hoe goede voornemens toch kunnen werken 

Goede voornemens werken niet was onze boude stelling aan het begin van dit artikel. Een nuance is inmiddels op zijn plaats. Gedragsverandering is pittig, maar is zeker mogelijk. Een belangrijke succesfactor is de ondersteuning die je organiseert om je voornemen ook werkelijk te realiseren. Tot slot een paar tips om jouw goede voornemens voor dit jaar toch te laten slagen: 

• Zorg voor een stimulerende sociale omgeving. Welke mensen kun je deelgenoot maken van jouw plan? Is er iemand die je zo nu en dan bevraagt hoe het gaat met je voornemen? 
• Zorg dat je directe (fysieke) omgeving de verandering makkelijk maakt. Heel simpel: wil je afvallen? Haal geen snoep in huis. Verwijder remmende factoren. Kost iets tijd? Blok tijd in je agenda. Zorg voor reminders in je omgeving (hang post its op, leg je hardloopschoenen in het zicht enz.) 
• Bereid je voor op jouw momenten van de waarheid. Formuleer een als…dan…. 

Heel veel succes met je goede voornemens!