Van eilandjes naar sterke samenwerking in teamverband

Teamleden of zelfs complete teams werken langs elkaar heen en overleggen nauwelijks. Ze plaatsen hun eigen belangen voorop en tonen weinig onderling begrip. Herkenbaar? Dan kan er sprake zijn van een eilandcultuur in de organisatie. Recent presenteerden wij een webinar over dit onderwerp en hoe je eilandvorming binnen organisaties kunt voorkomen of verhelpen. In deze blog delen we de belangrijkste informatie die tijdens het webinar gedeeld is. Het webinar terugkijken kan natuurlijk ook.

Wat bedoelen we met het ‘eilandjes’-probleem in teams?

Wanneer een bedrijf klaagt over een “eilandjescultuur”, verwijst dit naar een situatie waarin verschillende afdelingen of teams binnen het bedrijf geïsoleerd werken en weinig communicatie of samenwerking vertonen. In sommige gevallen is dit gedrag heel goed te verklaren en hoeft het ook niet tot problemen in de praktijk te leiden. Maar wanneer teams of teamleden elkaar nodig hebben om hun doelen te realiseren helpt het niet wanneer deze alles bij zichzelf houden en geen begrip hebben voor verschillende belangen. Om te kunnen achterhalen hoe deze eilandjescultuur kan ontstaan en hoe je dit kunt voorkomen helpt het om te weten hoe teams zich ontwikkelen.

Hoe ontwikkelen teams en hoe vormen eilandjes zich?

Allereerst is het goed om te beseffen dat een team een levend organisme is. Het heeft daarom tijd nodig om te ontwikkelen, te groeien en zijn volle potentieel te laten zien. Het gaat verder dan het simpelweg samenbrengen van mensen; maar het gaat om het creëren van een omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd voelt, waarin communicatie open is en waarin individuele vaardigheden worden benut ten behoeve van het collectieve succes.

Teamontwikkeling is daarmee een cyclisch proces dat bestaat uit verschillende fases en iedere verandering kan de fase waarin het team zich bevindt weer beïnvloeden. Er zijn verschillende modellen en theorieën die deze ontwikkeling beschrijven. In het webinar (link toevoegen) belichten we o.a. de modellen van Bruce Tuckman en Marijke Lingsma. Het belangrijkste wat we uit deze modellen leren is dat elke fase van dit ontwikkelproces unieke kenmerken heeft en ander gedrag vereist van zowel teamleden als teamleiders. Als dit niet wordt erkend, kan de groei van het team stagneren. Dit kan dan weer  leiden tot vervreemding en het vormen van ‘eilandjes’ binnen het team.

Door de ontwikkelingsfase van het team te begrijpen, kunnen zowel teamleden als teamleiders de redenen achter bepaalde gedragingen en patronen binnen het team beter begrijpen. Dit begrip leidt tot effectievere communicatie, besluitvorming, gedeelde verantwoordelijkheid en conflictbeheersing. Bovendien kunnen leiders hun leiderschapsstijl aanpassen aan de behoeften van het team in verschillende ontwikkelfasen, zoals het bieden van structuur in de ene fase en het stimuleren van autonomie in een andere fase.

Stadia van teamontwikkeling volgens Martijn Vroemen

De teamcoaches van Loof werken zelf graag met een model van Martijn Vroemen, adviseur en senior teamcoach. In dit model, de stadia van teamontwikkeling genaamd, zet hij uiteen hoe teams evolueren en hoe verschillende vormen van samenwerking van waarde kunnen zijn in verschillende situaties. Hij kijkt dus naar de context om te bepalen of een team ook echt een team moet zijn.

Niet elke groep mensen die samenwerkt is namelijk automatisch een team en dat is oké. Vroemen noemt dit het volkstuinteam: elk lid werkt aan zijn eigen taken, er is wel collegialiteit maar geen sterke onderlinge afhankelijkheid. Naarmate de afhankelijkheid en verbondenheid toeneemt volgen het taakteam, het zelfsturende team en het topteam. Vroemen benadrukt dat elk type samenwerking effectief kan zijn, afhankelijk van de context. Het ene type is niet beter dan het andere, maar belangrijk is dus om eerst te kijken welk type samenwerking het meest geschikt is voor een situatie voordat er gestreefd wordt naar een betere samenwerking.

5 Tips om ontwikkeling in teams bewust te versterken

1. Ga met je teamleden in gesprek over wat de positieve en negatieve kanten zijn van ‘eilandjes’. Hoe ervaren jullie de huidige situatie?
2. Introduceer het begrip volkstuinteam. Is dit herkenbaar voor jullie? Wat is de belangrijkste oorzaak hiervan?
3. Check met jouw teamleden wat voor team jullie kunnen én willen zijn? Hoe ziet de ideale situatie eruit?
4. Bespreek wat de kansen en risico’s zijn van het kiezen voor verdere integratie en onderlinge afhankelijkheid.
5. Neem de tijd om met elkaar de benodigde vaardigheden te ontwikkelen om effectief met elkaar samen te kunnen werken.

Benieuwd wat dit voor jouw team betekent?

Bij Loof voor Sterke Teams weten we dat iedere situatie uniek is en andere uitdagingen met zich meebrengt voor teams en de organisatie. Ben je benieuwd wat kennis over teamontwikkeling jou en jouw team kan bieden? We denken graag vrijblijvend met je mee.