Van harde kern naar sterk team
Veel ondernemingsraden vinden het lastig om alle OR-leden te laten bijdragen aan het OR-werk. Het voelt alsof steeds dezelfde mensen het werk moeten doen. Een klein, actief clubje bereidt overleggen voor, schrijft adviezen en neemt deel aan commissies, terwijl de rest vooral lijkt aan te schuiven bij de vergaderingen. Dat kan frustratie oproepen, zowel bij de actieven (“waarom moeten wij alles doen?”) als bij de minder zichtbare leden (“ik wil wel bijdragen, maar het komt er niet van”). Bij Loof merken we dat dit vaak tot onderlinge spanning leidt en dat het enthousiasme wegsijpelt. Bovendien gaat zo waardevolle input verloren: een OR is tenslotte sterker als alle leden hun rol pakken. Hoe kun je de betrokkenheid van OR-leden vergroten?
Hoe kun je deze dynamiek doorbreken en zorgen voor een actieve OR waarin iedereen meedoet?
Waarom nemen sommige OR-leden minder initiatief?
Voordat je dit patroon probeert te veranderen, is het goed om te begrijpen waar het vandaan komt. Er zijn vaak meerdere oorzaken die elkaar versterken:
Tijd en werkdruk
Veel OR-leden hebben het gevoel dat het ondernemingsraadwerk “erbij” moet. Ze vinden het lastig om dit te combineren met hun reguliere functie. Soms durven ze geen tijd vrij te maken uit loyaliteit naar hun afdeling of leidinggevende.
Onduidelijkheid over rol en taken
Niet ieder OR-lid weet precies wat er van hem of haar verwacht wordt. Dat is niet helpend om de betrokkenheid van OR-leden te vergroten. Zeker nieuwe leden kunnen zich onzeker voelen: wat mag ik doen, waar moet ik beginnen, wat is mijn verantwoordelijkheid?
De kracht (en valkuil) van ervaring
Een dagelijks bestuur of een groep ervaren leden neemt vaak veel werk op zich. Dat is handig en efficiënt maar tegelijk ook risicovol. Want als alles steeds door dezelfde mensen wordt gedaan, leren anderen het niet. Nieuwe leden voelen zich snel afhankelijk en durven minder initiatief te nemen.
Patronen die zich herhalen
Soms speelt er een soort onzichtbare gewoonte: “Zij doen dit altijd, dus het zal wel zo horen.” Zo houd je samen onbedoeld het patroon in stand.
7 manieren om de betrokkenheid van OR-leden te vergroten
Het goede nieuws: bestaande patronen kun je veranderen. Met een paar gerichte stappen kan een OR de betrokkenheid vergroten en het werk beter verdelen.
1. Maak rollen en taken expliciet
Een heldere taakverdeling geeft houvast. Bespreek samen: wie neemt welke dossiers of thema’s op zich? Wie bereidt een overleg voor? Je kunt werken met duo’s of kleine werkgroepen, zodat niemand er alleen voor staat. Zorg dat nieuwe leden ook een duidelijk afgebakend onderwerp krijgen om mee te starten.
2. Spreek uit wat je ziet
Soms is de eerste stap simpelweg: het patroon benoemen. Zeg als OR in een open gesprek: “We merken dat steeds dezelfde mensen het oppakken, en we willen dat veranderen.” Vaak voelen anderen dit ook, maar is het nog niet hardop gezegd.
3. Zorg voor kennisdeling
Onzekerheid remt actie. Organiseer daarom momenten waarop ervaren leden hun kennis en ervaring delen met de rest. Dat kan in korte kennissessies tijdens de vergadering, of door samen een dossier te behandelen. Het verlaagt de drempel voor nieuwe leden om verantwoordelijkheid te nemen.
4. Geef ruimte om te oefenen
Laat leden die minder ervaring hebben bijvoorbeeld het voortouw nemen bij een overleg met de bestuurder of het schrijven van een advies. Spreek af dat er altijd iemand meeleest of meedoet. Zo kan iemand leren in een veilige setting.
5. Bespreek de tijdsbesteding
Maak het onderwerp “tijd voor OR-werk” bespreekbaar, zowel binnen de raad als met de bestuurder. Het recht op tijd voor OR-werk ligt vast in de Wet op de ondernemingsraden. Als leden het gevoel hebben dat ze OR-taken niet kunnen combineren met hun functie, moet dit gezamenlijk worden opgepakt.
6. Wissel het voorzitterschap of gespreksleiding af
Een simpele maar effectieve manier om iedereen actief te betrekken is het rouleren van rollen binnen de vergadering. Laat steeds iemand anders de vergadering leiden, notuleren of een agendapunt inleiden.
7. Vier successen samen
Niets werkt zo motiverend als ervaren dat je als team iets bereikt. Zorg dus dat je successen zichtbaar maakt, ook kleine. Dat geeft energie en laat zien dat ieders inzet ertoe doet.
Een actieve OR vraagt om bewust sturen
Een ondernemingsraad is op zijn sterkst als alle leden meedoen. Dat vraagt soms een stap terug van de ervaren club en een stap vooruit van de stillere leden om de betrokkenheid van OR-leden te vergroten. Door open te bespreken wat er gebeurt, rollen duidelijker te maken en ruimte te geven om te leren, kun je de dynamiek doorbreken. Zo groeit de OR van een kleine harde kern naar een breed gedragen team waarin iedereen een bijdrage levert.
Wil je met jouw OR werken aan betere samenwerking en taakverdeling? Loof training en advies helpt ondernemingsraden om effectiever samen te werken. Wij faciliteren het goede gesprek en ondersteunen OR-en om hun slagkracht te vergroten en ieders kracht te benutten.
