Van weerstand naar wendbaarheid in teams

“Heb jij het al gehoord? Er is weer een nieuwe strategie bedacht.” “Oh, echt? Ik ben benieuwd hoe wij daaraan kunnen bijdragen!” Dat klinkt als de ideale reactie van een teamspeler, toch? Maar wees eerlijk, was dat ook de reactie die je had verwacht?

Weerstand tegen verandering komt in de praktijk nog vaak voor en dat is helemaal niet zo vreemd, want weerstand is een natuurlijke en waardevolle reactie. Maar hoe kun je in teams effectief omgaan met weerstand en tegelijkertijd de wendbaarheid vergroten?

In deze blog delen we de belangrijkste inzichten en praktische tips uit ons recente webinar over dit onderwerp. Je kunt het webinar natuurlijk ook terugkijken voor meer verdieping!

Wat bedoelen we met weerstand?

Weerstand is een natuurlijke reactie die kan optreden in uiteenlopende situaties, zoals bij veranderingen of onverwachte gebeurtenissen. Het is een soort afweermechanisme (van het lichaam) dat ons helpt om negatieve gevolgen te voorkomen of te beperken en om gezond te blijven. Hoewel weerstand soms lastig kan zijn, kunnen we er dus ook veel van leren.

Het is belangrijk om weerstand niet te negeren, want als je er geen aandacht aan geeft, kan dit de situatie verergeren en zelfs zorgen voor een onveilig teamklimaat. Daarom is het essentieel om samen te onderzoeken wat er speelt en waarom de weerstand er is, zodat het kan helpen om plannen nog sterker te maken.

Hoe herken je weerstand?

Soms is het heel duidelijk in een gesprek dat je op weerstand stuit. Na het delen van je idee, reageert iemand gelijk met “Ja, maar…”. Maar weerstand uit zich vaak ook op hele subtiele manieren. Denk aan nervositeit, zoals lachen op een ongepast moment, een verandering in stemtoon, of fysieke reacties zoals het heen en weer schuiven op een stoel. Dit wordt ook wel ‘edge-gedrag’ genoemd. Het is een signaal dat iemand zich ongemakkelijk voelt. Maar juist in dat ongemak liggen kansen voor groei en ontwikkeling, zowel voor het individu als voor het team.

Hoe ga je om met weerstand?

Wellicht een open deur, maar een belangrijke manier om met weerstand om te gaan is door met elkaar in gesprek te gaan. Houd er wel rekening mee dat de weerstand van een ander ook iets bij jezelf kan oproepen, zoals irritatie. Daarom is het belangrijk om eerst naar jezelf te kijken: wat heb jij nodig om met een open houding het gesprek aan te gaan?

Hoe ontwikkel je wendbaarheid in teams?

De kern van wendbaarheid ligt in de bereidheid en het vermogen van een team om snel en effectief te reageren op veranderingen. Hoe kan je dit ontwikkelen? Dat vraagt om een andere kijk op zaken. Verandering is eigenlijk altijd gaande. Het is het team en de teamleden dus al eerder gelukt om hier mee om te gaan. Wat heeft toen geholpen? Wanneer we eren wat geweest is kan het team voortbouwen op eerdere successen.

Deze manier van kijken komt bijvoorbeeld sterk naar voren in een verandermethode die ‘Appreciative Inquiry’ wordt genoemd. Een waarderende benadering die de focus legt op wat wél werkt in plaats van alleen op wat fout gaat. In plaats van problemen te analyseren, onderzoeken we wat er al goed gaat en waar een team meer van wil. Dit versterkt niet alleen het vertrouwen en de onderlinge verbinding, maar stimuleert ook intrinsieke motivatie en geeft positieve energie.

Hoe verbeter je de kwaliteit van gesprekken?

Het belang van het voeren van ‘het goede gesprek’ is al een paar keer genoemd. Op welke manier kan je de kwaliteit van deze gesprekken verbeteren? Dit begint bij jezelf. Mag weerstand er zijn? Sta open voor wat je ervaart, wees aanwezig in het hier en nu, haal adem en sta stil bij wie je in jezelf oproept: de onderzoeker of de criticus?

De vragen die je stelt, zullen vervolgens richting geven aan het gesprek. Zet de onderzoekers-pet maar eens op. Welke vraag zou je dan aan een collega stellen wanneer je de weerstand die je bemerkt bespreekbaar wilt maken? Wat gebeurt er als je de criticus-pet op zet? Welke vraag zou je dan geneigd zijn te stellen? Wellicht merk je het verschil al in toon en effect wanneer je deze situaties voor jezelf inbeeldt.

Dus luister met aandacht, vraag door om te ontdekken of je de ander goed begrijpt en geef terug wat je zojuist gehoord hebt.

Praktische tips bij weerstand

Hier zijn enkele praktische tips om effectief met weerstand om te gaan:

• Accepteer dat weerstand normaal is: Het hoort bij ieder veranderproces.
• Herken je eigen signalen van weerstand: Weet hoe jouw eigen weerstand zich uit en leer dit te herkennen.
• Kies je intentie bewust: Wil je de ander overtuigen, of wil je samen leren?
• Blijf nieuwsgierig: Stel vragen en blijf open, vooral wanneer je weerstand tegenkomt.
• Zorg goed voor jezelf: Net als in een vliegtuig, geldt ook hier: zet eerst je eigen zuurstofmasker op voordat je anderen helpt.

Meer leren over hoe je teams kunt begeleiden in het omgaan met weerstand en het vergroten van hun wendbaarheid? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek!