de ondernemingsraad als onderhandelaar over arbeidsvoorwaarden

Steeds vaker krijgen ondernemingsraden te maken met onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden. Bijvoorbeeld omdat de ondernemer het handig vindt dat de ondernemingsraad alle medewerkers vertegenwoordigt (dan hoef je als ondernemer niet met elke werknemer apart om tafel) of omdat onduidelijk is hoe het nu zit (er is geen cao of de cao regelt het niet). Veel ondernemingsraden reageren positief: Leuk, nieuwe taken voor ons als OR, daar willen we wel over meepraten, kom maar op! En dat is natuurlijk prima. Let wel op voordat je als ondernemingsraad enthousiast aan het onderhandelen slaat zonder dat je weet: mag ik dit wel?  

Onderhandelen over arbeidsvoorwaarden is op zich geen onbekend terrein voor een ondernemingsraad. Als OR beslis je immers al mee over de invoering of wijziging van arbeidsvoorwaarden die in artikel 27 van de WOR staan, zoals over een opleidingsbudget of over collectieve vakantiedagen (secundaire arbeidsvoorwaarden). Hierover heb je als OR instemmingsrecht. En dit heb je, omdat dit in artikel 27 staat. Als je met de ondernemer hebt afgesproken dat je over meer onderwerpen meepraat en meebeslist, dan moet je zeker weten dat je dit mag, dat je als OR die bevoegdheid ook hebt. Waarom is dit belangrijk? Omdat alleen dan de afspraken die je over deze extra onderwerpen maakt, geldig zijn en moeten worden nagekomen. 

Hoe regel je dit? Dit kan door een ondernemingsovereenkomst met je ondernemer af te sluiten (artikel 32 WOR). In zo’n overeenkomst kun je opnemen over welke extra onderwerpen de ondernemingsraad mag meepraten of waarover de OR extra bevoegdheden heeft. Bijvoorbeeld dat je als OR meebeslist over een loonstijging (primaire arbeidsvoorwaarde) of over een slaapdienstvergoeding. Dit is dus als aanvulling op de WOR. Check wel of het onderwerp niet al is geregeld in de geldende cao, want dan heb je er als OR niets over te zeggen. De cao gaat namelijk altijd voor. Wat je ook vaak ziet, is dat in een cao zelf staat dat het onderwerp nader wordt geregeld in overleg tussen ondernemer en OR. Dit kom je tegen bij onderwerpen zoals reiskostenvergoedingen of telefoonkostenvergoedingen. 

Alles geregeld en gecheckt? Onderhandelen maar …  

Maaike Verheul, februari 2021