Slagvaardig en zorgvuldig, gebruik de integratieve besluitvormingsmethode

De meeste OR-leden hebben zich kandidaat gesteld omdat zij invloed willen uitoefenen op het beleid in de organisatie. Je wilt meepraten en de stem van je collega’s vertegenwoordigen. Een prachtig uitgangspunt. Toch kan deze drijfveer soms tot uitdagingen leiden binnen de OR. Als iedereen overal zijn zegje over wilt doen kost dat (zeker bij een grote OR) veel kostbare tijd. Het is zoeken naar de balans tussen enerzijds grondig en zorgvuldig en aan de andere kant effectief en slagvaardig. Lees wat de integratieve besluitvormingsmethode hierin kan betekenen voor jouw OR.

Integratieve besluitvormingsmethode

Om invloed uit te kunnen oefenen is het belangrijk dat de OR slagvaardig en effectief optreedt. Ellenlange discussies, onduidelijke afspraken en trage besluitvorming binnen de OR zijn zaken die je wilt vermijden. Hoe zorg je ervoor dat je tempo maakt en de vaart er in houdt? De integratieve besluitvormingsmethode biedt hulp! Dit is een manier om de besluitvorming binnen teams en organisaties te versnellen. Het is een techniek die veel wordt toegepast in zelfsturende teams (zoals een OR). In een zelfsturend team is er geen hiërarchische aansturing. Er is geen leidinggevende die bepaalt. In een zelfsturend team neem je met elkaar besluiten waarbij ieders stem evenveel telt. Dit geeft veel autonomie aan de teamleden en tegelijkertijd veel verantwoordelijkheid.

Van consensus naar consent

Kern van de integratieve besluitvorming is dat je niet op zoek gaat naar consensus maar naar consent. Bij consensus zoek je net zo lang naar een oplossing totdat iedereen het er mee eens is. Dit kan veel tijd kosten (9 Nederlanders, 9 meningen…). De voortgang stokt en het enthousiasme daalt. Door het zoeken naar consensus kan er ook kracht verloren gaan van het oorspronkelijke plan. Het risico van een waterig compromis ligt dan op de loer.

Bij integratieve besluitvorming ga je dus niet op zoek naar consensus maar naar consent. Het gaat hierbij om het begrip ‘zwaarwegend bezwaar’. Alleen zwaarwegende bezwaren worden meegenomen in het besluitvormingsproces. De definitie van zo’n bezwaar is dat het voorstel schadelijk is of dat het een stap terug is. Alleen bezwaren van zulke aard worden meegewogen en geïntegreerd in het voorstel. (Vandaar ook de naam: integratieve besluitvorming).

Wanneer is integratieve besluitvorming effectief?

Deze manier van besluitvorming is vooral effectief bij zaken die niet zo complex zijn. Vaak betreft het plannen die sterk oplossingsgericht zijn of juist gericht op de uitvoering. Denk aan hoe je een bepaald project wilt uitvoeren, hoe je iets wilt onderzoeken of een plan om te communiceren met je achterban. Zaken die je gaandeweg nog kunt bijsturen of die terug te draaien zijn. Vaak geldt hier het motto: Er zijn vele wegen die naar Rome leiden. Er is niet altijd maar één juiste manier. Dus laten we enkel checken op zwaarwegende bezwaren en indien nodig gaandeweg bijsturen.

Voor meer complexe vraagstukken is deze methode minder geschikt. Ook wanneer het gaat om onderliggende waarden of sentimenten, is een zorgvuldiger proces noodzakelijk. Deep Democracy is dan een meer geschikte methodiek.

Samenvattend: een ingewikkelde adviesaanvraag kun je beter niet via de integratieve methode behandelen. Zaken over jullie interne werkwijze bijvoorbeeld juist wel. Dit genereert voortgang en stimuleert betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij de inbrengers van het voorstel.