hoe je als or verstandig omgaat met je trainingsbudget

Maak als ondernemingsraad gebruik van het recht op scholing. Juist in deze crisistijd. Blijf investeren in je samenwerking en kennis. Zorg dat je ook in lastige tijden er staat. Lees hoe je als OR verstandig omgaat met je trainingsbudget.

door Erik Riet (leestijd 4 minuten)

We merken dat veel ondernemingsraden in deze coronatijd weinig gebruik maken van hun recht op scholing. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn. Het is onmogelijk om fysiek bij elkaar te komen bijvoorbeeld. Of vanuit de organisatie zijn alle opleidingen even ‘on hold’ gezet. En in een aantal gevallen is het zo druk in het bedrijf dat de OR geen tijd heeft om bij elkaar te komen of te trainen. Aan de ene kant hele logische redenen. Aan de andere kant is dit ook een gemiste kans. Ik ging in gesprek met Mark Zwijnenburg (chef de mission van Loof) over hoe je als OR nu verstandig omgaat met je trainingsbudget en je recht op scholing.

Om maar bij het begin te beginnen, wat houdt het recht op scholing voor de ondernemingsraad eigenlijk in?

De wetgever gaat ervan uit dat voor het goed functioneren van een ondernemingsraad het deelnemen aan trainingen essentieel is. De werkgever moet OR-leden dan ook in de gelegenheid stellen ‘scholing en vorming’ te ontvangen ‘welke zij in verband met de vervulling van hun taak nodig oordelen’. In de WOR (art. 18) is geregeld dat OR-leden minimaal vijf dagen per jaar recht op scholing hebben. Best een stevig aantal dus. Dit geeft wel aan hoe belangrijk scholing is voor een goed functionerende ondernemingsraad die van toegevoegde waarde wil zijn voor collega’s en bestuurders.

Maar als OR heb je toch ook een voorbeeldfunctie? Dan kun je het toch niet maken om juist nu een dure training te volgen als jouw organisatie in zwaar weer zit?

Dat is maar hoe je het bekijkt. Het is misschien wel veel duurder voor een bedrijf wanneer er een beslissing wordt genomen met gevolgen die niet goed doorzien zijn. Je ziet dat in veel organisaties nu in hoog tempo allerlei besluiten moeten worden genomen. Dan is het als management verstandig om al je stakeholders daar bij te betrekken. Want ook bij besluiten waarbij je als directie denkt ‘dat moeten we toch gewoon doen’ kunnen daar toch soms ongewenste neveneffecten bij zitten.

Kijk bijvoorbeeld naar het recente initiatiefvoorstel van VVD en Groen Links om zorgmedewerkers meer inspraak te geven op hun werk. Het geeft aan dat je op weerstand stuit wanneer medewerkers zich niet gekend voelen. Het wordt vaak onderschat hoeveel inzicht en ideeën de man of vrouw ‘op de werkvloer’ heeft over de organisatie van het eigen werk.

Kortom, zeker in een snel veranderende organisatie is het een belangrijke taak van de ondernemingsraad om die inspraak te organiseren.

Ben je niet bang dat dit juist vertragend werkt?

Nee, maar het betekent wel dat je als OR sneller moet werken. De oude werkwijze dat je eens per twee maanden overlegt en drie weken de tijd neemt om ergens op te reageren, dat kan niet meer. Als je als bedrijf snel moet schakelen en in hoog tempo besluiten moet nemen, zal je als OR ook een stapje sneller moeten. Natuurlijk moet je scherp blijven op een zorgvuldige besluitvorming en geen beslissingen nemen ‘in the heat of the moment’. Maar als de werkwijze van de medezeggenschap zich niet aanpast aan het tempo van de zeggenschap, loop je het risico dat je jezelf buitenspel zet.

Soms wordt er bedrijfsbrede stop afgekondigd voor het volgen van opleidingen en trainingen. Hoe kun je als OR hier goed mee omgaan?

Daarbij is het goed om onderscheid te maken wat de reden is van zo’n besluit. Gaat dat om veiligheidsredenen of om budgettaire redenen? Worden opleidingen uitgesteld omdat je niet fysiek bij elkaar kan komen? Dan kun je altijd kijken naar online mogelijkheden. Dit is tegenwoordig een serieus alternatief waar iedereen steeds meer aan gewend raakt.

Gaat het om budgettaire redenen dan heb je toch een uitzonderingspositie als OR. We hebben net al geconcludeerd dat in de WOR het recht op scholing vrij fors is ingevuld. Dat kun je niet zomaar eenzijdig beperken. Je moet als OR juist nu ‘leveren’. Het is inherent aan de medezeggenschap dat je daarbij vaak gebruik maakt van een gespecialiseerde trainer of adviseur. Iemand die je helpt om beter samen te werken, de zaken in de juist proportie laat zien of ondersteunt bij een ingewikkelde adviesaanvraag. Dat geldt voor zowel ervaren en zeker voor startende ondernemingsraden. Laat je helpen, daar heeft iedereen baat bij.

Hoe kijk je naar online trainen? Veel teams willen graag werken aan hun teamgevoel en de onderlinge samenwerking. Kan dat wel online?

Je moet inderdaad niet onderschatten hoe ingewikkeld het kan zijn om op een goede manier samen te werken in de OR. Anders dan bij een gemiddelde afdeling, vorm je een team met mensen die uit verschillende hoeken van het bedrijf komen en een verschillende achtergrond hebben. Daarbij krijg je dan ook nog lastige kwesties op je bordje. Het is dus van belang om te investeren in die onderlinge samenwerking. Onze stelling is dat je hier zeker online aan kunt werken. Teambuilding is meer dan enkel ‘gezellig met elkaar dineren’. Natuurlijk, een hapje eten is fijn en helpt zeker. Maar het kan ook op een andere manier. Het zou zonde zijn als je een investering in je team vooruitschuift terwijl je juist nu goed met elkaar (online) moet samenwerken.

Heb je nog een afsluitend advies voor ondernemingsraden als het gaat om training?

De huidige tijd vraagt erom dat het tempo omhoog moet. Dus denk eens aan een aantal korte sessies in plaats van een tweedaagse training. Pak bijvoorbeeld in een week twee ochtenden. Dat past vaak goed in de agenda en zo hou je ook de vaart er in. Zeker nu verwacht men dat wel van de OR. Geen lange sessies en overnachten op de hei. Juist niet, hou het kort en compact. En blijf investeren in je samenwerking en kennis. Ook als het moeilijk is, juist dan. Zorg dat je er staat en goed voorbereid bent!

Erik Riet
trainer/adviseur Loof training en advies